طب فشاری چیست و برای درمان چه بیماری‌هایی کاربرد دارد

حتما شما نیز نام طب فشاری را بارها شنیده‌اید و برای‌تان جای سوال است که طب فشاری چیست ؟ به طور خلاصه می‌توان گفت که طب فشاری یک تکنیک خاص ماساژ است که هدف آن کاهش درد، پاکسازی تنش در عضلات، افزایش گردش خون و ایجاد آرامش عمیق در فرد می‌باشد. معمولا طب فشاری می‌تواند در تسکین سردرد، کمردرد و کمک به مدیریت شرایطی مانند فیبرومیالژیا موثر باشد و به بهبود بافت‌های نرم کمک نماید. ما در ادامه بیشتر در مورد طب فشاری و فواید آن صحبت کرده‌ایم.

طب فشاری چیست؟

طب فشاری نوعی روش درمانی سنتی چینی است که ریشه‌ی آن به بیش از 4500 سال پیش برمی‌گردد. این روش درمانی سنتی که شامل اعمال فشار ملایم اما محکم بر روی بخش‌های خاصی از دست‌ها و پاها است، نوعی ماساژ درمانی نیز محسوب می‌شود. در واقع در طب فشاری همانند طب سوزنی به نقاط خاصی از بدن فشار اعمال می‌شود با این تفاوت که به جای سوزن از فشار نوک انگشتان استفاده می‌گردد.

با اینکه برخی از افراد طب فشاری را با طب سوزنی اشتباه می‌گیرند اما باید بگوییم که یکی نیستند! اما هر دو طب فشاری و سوزنی معتقدند که بدن دارای چی یا همان جریان انرژی است که نیروی حیات از آن ناشی می‌شود. در هر بدن سالمی باید این انرژی آزادانه در گردش باشد. با این حال مواقعی پیش می‌آید که گردش یا جریان انرژی متوقف و مسدود می‌شود. در چنین شرایطی بدن در حالت نامتعادل قرار می‌گیرد و همین به شکل علائم مختلفی مانند درد و بیماری ظهور می‌کند.

البته طب فشاری و طب سوزنی از روش های مختلفی برای رفع این عارضه استفاده می‌کنند. در طب سوزنی از سوزن‌های نقطه‌ای ظریفی برای رفع انسداد و بهبود جریان انرژی به مریدین‌ها استفاده می‌شود. اما در طب فشاری معمولا از انگشتان برای درمان استفاده می‌شود. با این حال ممکن است از اشیایی مثل توپ نیز برای اعمال فشار نیز استفاده شود. در این راستا نیز روش‌های درمانی نوینی نظیر سوجوک تراپی مطرح شده است.

اگرچه بسیاری از تحقیقات ثابت کرده است که طب سوزنی در درمان یا مدیریت دردهای مزمن و میگرن مفید است، اما برخی معتقدند که طب فشاری از نظر ایمنی بهتر عمل می‌کند. سوزن ممکن است منجر به سوراخ شدن ریه یا افزایش خطر عفونت شود. اگرچه این سناریوها زمانی احتمال اتفاق آن‌ها وحود دارد که فرد درمانگر به خوبی آموزش ندیده یا بی‌تجربه باشد. در غیر اینصورت احتمال آن بسیار کم است. حالا که متوجه شدید طب فشاری چیست به این موضوع بپردازیم که طب فشاری دقیقا چه کاری انجام می‌دهد.

طب فشاری دقیقا چه کاری انجام می‎‎دهد؟

شواهد نشان می‌دهد که طب فشاری انرژی مسدود شده را درمان می‌کند. پزشکی سنتی چینی (TCM) معتقد است که مسیرهای نامرئی انرژی به نام مریدین در بدن جریان دارند که اندام‌ها را به سایر قسمت‌های بدن متصل می‌کنند. ماساژ درمانگر در طب فشاری برای بازگرداندن جریان انرژی سالم به نقاط خاصی فشار وارد می‌کند. این نقاط بر اساس علائم شما انتخاب می‌شوند و حتی ممکن است نقاط فشار مورد استفاده فاصله زیادی با محل بروز مشکل داشته باشند. به عنوان مثال، نقطه طب فشاری روی پا ممکن است برای تسکین سردرد استفاده شود.

برخی نیز معتقدند که طب فشار باعث آزاد شدن اندورفین که مواد شیمیایی طبیعی تسکین‌دهنده درد در بدن هستند، می‌شود. عده‌ای دیگر نیز معتقدند فشار بر سیستم عصبی خودمختار تأثیر می‌گذرد. سیستم عصبی خودمختار بخشی از سیستم عصبی است که کارهای غیرارادی مانند ضربان قلب، هضم و تنفس شما را کنترل می‌کند.

این روش درمانی اغلب در مراکز ماساژ و همراه با سایر روش‌های درمانی انجام می‌شود. معمولا ماساژ درمانگر با استفاده از انگشتان دست و گاهی اوقات ناخن نقاط خاصی از بدن شما بسته به علائم‌تان فشار می‌دهد. مدت زمان فشار حداقل 30 ثانیه است اما ممکن است در کمترین از این زمان نیز تسکین و تغییر مثبت را تجربه کنید.

فواید طب فشاری چیست ؟

با اینکه مطالعات کمی به اثربخشی طب فشاری پرداخته‌اند، اما شواهد از فواید آن خبر می‌دهند. به طور کلی طب فشاری می‌تواند به کاهش تنش ماهیچه‌ها و آرامش بدن کمک کند و ضربان قلب و فشار خون را کاهش دهد. هنگامی که عضلات منقبض یا اسپاسم می‌شوند، تنش افزایش می یابد.

ماساژ نقاط طب فشاری می‌تواند تنش عضلانی را با اعمال حداکثر فشار بر روی ماهیچه‌های منقبض کاهش دهد. با رهایی از تنش، دامنه حرکت در عضلات نیز افزایش یابد.

همینطور فشار دادن نقاط خاصی از بدن می‌تواند گردش خون را در سراسر بدن افزایش دهد و به همین خاطر برای کسانی که گردش خون ضعیفی دارند، توصیه می‌شود. یکی دیگر از فواید طب فشاری کاهش درد است که به لطف افزایش گردش خون و رسیدن اکسیژن کافی به بدن صورت می‌پذرد. مثلا گاها پزشکان برای درمان استرس شدید بدون دارو چند نقطه فشار را توصیه می‌کنند.

همینطور طب فشاری می‌تواند پروسه‌ بهبود پس از بیماری یا آسیب را تسریع ببخشد. در واقع طب فشاری با تحریک مسیرهای انرژی به احیای بدن کمک می‌کند. طب فشاری همچنین با افزایش جریان خون و اکسیژن جدید به بافت‌های نرم می‌تواند به بهبود بافت‌ها پس از آسیب سرعت ببخشد.

علاوه بر این برخی از افراد معتقدند که که طب فشاری سیستم ایمنی را نیز تقویت می‌کند. به این ترتیب می‌تواند با کمک به سیستم لنفاوی برای تخلیه مایعاتی که ممکن است حامل محصولات جانبی سلولی و سایر مواد زائد باشند، به سم زدایی کمک نماید. اگر شما در بدن شما در تخلیه لنف مشکل دارد، پیشنهاد می‌کنیم مطلب ماساژ لنفاوی را حتما مطالعه کنید.

برخی دیگر نیز ادعا می‌کنند که این روش می‌تواند به کاهش وزن و افزایش شانس باروری کمک کند. با این حال طب فشاری برای مادران باردار توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است فشار نقاط خاص انقباضات زودرس رحم را تحریک کند. در مطلب زیر می‌توانید در مورد این موضوع بیشتر مطالعه کنید.

در مجله آیرست بخوانید: همه چیز در مورد ماساژ بارداری: آیا ماساژ در بارداری خطر دارد؟

علاوه بر این افراد مبتلا به بیماری‌های سختی مانند سرطان باید قبل از انجام طب فشاری با پزشک خود مشورت کند. در حال حاضر اکثر مردم طب فشاری را برای مدیریت شرایطی مثل بیخوابی، مدیریت استرس، سردرد، گرفتگی‌های قاعدگی، دریازدگی، کشش و درد عضلانی، حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری و حالت تهوع صبحگاهی، تهوع و استفراغ بعد از جراحی یا شیمی درمانی وخستگی مرتبط با سرطان و سایر اشکال استفاده می‌کنند.

مثلا اگر شما از کیفیت خواب خود راضی نیستید، بهتر است به نقاط خواب اور بدن روی آورید. فشار دادن این نقاط در بدن می‌تواند به خواب بهتر شما کمک کند. حتی درمان خانگی کمردرد با نقاط فشار نیز وجود دارد. خوشبختانه طب فشاری معتقد است که با فشار نقاط خاصی از بدن می‌توان کمردرد را تسکین داد.

نتایج طب فشاری بسته به عوامل متعددی مانند شدت بیماری، نوع بیماری، سن بیمار و سطح تخصص درمانگر متفاوت است. ممکن است چند جلسه طول بکشد تا نتایج مورد نظر حاصل شود. همچنین مواقعی وجود دارد که علائم یا بیماری را درمان نمی‌کند، اما ممکن است به کنترل‌ بیماری کمک کند. حالا که با مفهوم طب فشاری چیست به طور کامل آشنا شدید، می‌توانیم در مورد موارد منع این طب نیز اطلاعاتی را به شما ارائه دهیم.

طب فشاری به چه کسانی توصیه می‌شود؟

افرادی که تحت استرس زیادی می‌باشند.
افرادی که از میگرن، انواع مختلف سردرد، گرفتگی شکم و سفتی گردن رنج می‌برند.
برای کسانی که گردش خون ضعیفی دارند.

اگر باردار هستید، قبل از انجام طب فشاری با پزشک خود صحبت کنید. در دوران بارداری، طب فشاری معمولا در نواحی زیر انجام نمی‌شود:

شکم
نقاط خاصی روی پا
قسمت پایین کمر

همینطور طب فشاری نباید در هیچ یک از این نواحی انجام شود:

زخم‌های باز
کبودی
رگهای واریسی
نواحی متورم

همینطور اگر هر یک از این شرایط را دارید، قبل از انجام طب فشاری با پزشک خود صحبت کنید.

پوکی استخوان
شکستگی یا آسیب
سرطان
کبودی
اختلالات خونریزی
بیماری قلبی
فشارخون کنترل نشده
دیابت
و در صوت استفاده از داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکت تجویزی، مانند کومادین (وارفارین)

خطرات و عوارض طب فشاری

تا کنون هیچ خطر و عوارضی برای طب فشاری معرفی نشده است. با این حال باید احتیاط را رعایت کنید. مثلا طب فشاری نباید هرگز با درد همراه باشد. اگر در طول جلسه احساس درد کردید، فورا به درمانگر خود اطلاع دهید. برخی از افراد ممکن است بعد از جلسه درمانی احساس درد یا کبودی در نقاط طب فشاری داشته باشند. این موضوع تقریبا طبیعی است و جای نگرانی نیست. همچنین ممکن است برای مدتی احساس سبکی در سرتان داشته باشید.

سخن پایانی

طب فشاری یکی از درمان‎های طب سنتی چینی است که در آن به نقطه خاصی از بدن فشار وارد می‌شود. این کار در جهت رفع انسدادهای انرژی انجام می‌شود و می‌تواند بسیاری از مشکلات سلامتی از بی خوابی گرفته تا دردهای قاعدگی را درمان کند. تحقیقات زیادی در مورد اثرات طب فشاری انجام نشده است اما برخی مطالعات نشان می‌دهد که ممکن است به درمان برخی از مشکلات کمک نماید.

ما در بالا در مورد طب فشاری چیست به طور مفصل صحبت کردیم. امیدواریم که اطلاعات داده شده در این مقاله برای شما مفید بوده باشد اما توجه داشته باشید که هیچ نوع ماساژی را سر خود انجام نداده و حتما به مراکز ماساژ مراجعه کنید. البته انتخاب بهتری نیز برای شما وجود دارد آن هم استفاده از صندلی ماساژور است چرا که این دستگاه‌ها با علم روز دنیا ساخته شده و کاملا بی‌خطر هستند.